İon Düzeni

İon Düzeni

            Klasik mimarlıkta kullanılan beş yapı düzeninden biridir. MÖ. VI.yy. civarında ortaya çıkmıştır. Temelden krepidomaya kadar olan kısmı dor düzeniyle aynıdır. Kaidenin altından sütunun üstüne kadar olan yükseklik, sütunun en alt kısmının çarpımının dokuz katı kadardır. İon düzeninde sütunlar stylobata değil, bir kaide üzerine otururlar. Sütun kaidesi yarım çap yüksekliğindedir. İki tip kaide mevcuttur.

1- Anadolu-İon Tipi: Plinthosun üzerinde çift trochilos ve bir torus sıralamasından oluşur.

2- Attika-İon Tipi: Yarım daire kesitli iki dışbükey(torus) ile bunların arasına yerleştirilmiş bir iç bükey(scotia) sıralamasından oluşur.

            Sütun gövdesi sekiz çap yüksekliğindedir. Üstünde yirmi dört yiv bulunur. İon sütununda, Dor sütununda bulunan enthasis yoktur.

Temelden çatıya bu düzenin unsurları şunlardır:

Stereobates: Temel

Eutynteria: Temelin tesviye edilmiş üst bölümü

Krepidoma: Merdiven, genellikle üç basamaklıdır

Stylobat: Sütunların oturduğu bölüm

Plinthe: Sütun altındaki kaide

Kaide: Konkav(içbükey) ve konveks(dışbükey) yastıklardan oluşur, konkav olanlarına Trochilos, konveks olanlarına Torus denir.

Sütun: Genellikle daire kesitli, çoğunlukla tek parça ya da tamburlardan oluşan, yivli ya da düz , düşey taşıyıcı eleman.

Sütun Başlığı: Sütunun üst yüzeyi ile arşitrav arasında kalan mimari eleman.

Arşitrav: Sütunların üzerinde yer alan yatay taş blok. İon düzeninde arşitrav üç fascialıdır.

Friz: Arşitrav ile korniş arasında kaln, yapının eni boyunca uzayıp giden kabartmalarla bezeli ve bezemesiz kuşak.

Korniş-Geisipodes: Ahşap mimarideki hatıl uçlarına benzeyen diş dizisi.

Sima:  Yapının çatı saçağı boyunca uzanan, yağmur oluğu işlevindeki çatı pervazı.

Atina Nike Tapınağı MÖ.424

 Efes Artemis Tapınağı MÖ.546(Minaturk)