YUNAN HEYKELTIRAŞLIĞININ KÖKENİ

            Bu bölümde Yunan sanatında taşheykellerin ortaya çıkmasında doğunun etkisi ve rolü irdelenecektir. Yunanheykeltıraşlığının ilk evresi olan Arkaik Dönem’de normal insan boyutunda veyadaha büyük taş heykellerin üretimine başlanmıştır. Bugüne kadar elde edilenbuluntulara göre heykel boyutunun uzatılmasına yönelik ilk gayretler 7. yüzyılınortalarına doğru başlamıştır. İlk heykellerde daha çok erkek tasvirlerine ağırlıkverildiği dikkat çekmektedir. Kuros ismi verilen bu erkek heykellerinde ortaközellik; frontal şekilde dik ayakta durmaları, genelde soldaki olmak üzerebacaklardan birisi öne atılmış olması, kolların yanlardan aşağı doğru bırakılmasıve ellerin yumruk şeklinde sıkılmasıdır. Genellikle çıplak betimleme egemen olsada nadiren giyinik kuroslara da rastlanmaktadır. Vücut ağırlığı her iki bacak tarafındaneşit şekilde taşınmaktadır. Saçlar dik ya da yatay hatlardan oluşan çizgilerlebaşın üzerine bir peruk gibi oturtulmuştur. Arkaik dönemin bu genel kurostipolojisini anlamak açısından New York kurosu güzel bir örnektir. Samos’tanfildişi figürin veya Delphi’den bronz figürin, frontal ayakta durur şekildebetimlenmeleri, merdiven şeklinde yatay hatlardan oluşan ve peruk gibi başınüzerine yerleştirilen saç, her iki yanda yumrukları sıkılı şekilde indirileneller, kuros heykelleri için tanımlamaya çalıştığımız tipin 7. yüzyılın ortalarınadoğru hâlihazırda Ege’nin her iki yakasında tanındığına işaret etmektedir.Ancak bu örneklerin normal insan boyutunun çok altında olduğunu ve bu nedenlehenüz figürin sınıfına dahil oldukları göz önünde bulundurulmalıdır.

M.Ö. I. YÜZYIL ROMA-PARTH İLİŞKİLERİNİN KİLİKYA EYALETİ’NDEKİ YANSIMALARI

Mehmet KURT

Yrd. Doç. Dr. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü

mehmetkurt@kmu.edu.tr

ÖZET

Anadolu’nun güneyindeki korsanlıkfaaliyetlerini engellemek amacıyla kurulmuş olan Kilikya Eyaleti, Roma’nıngeleneksel doğu politikası ve yönetim olgusunda önemli bir yer tutmuştur.Pompeius’un yapmış olduğu düzenlemelerle tarihinin en geniş sınırlarına ulaşmışolan eyalete, Lentulus Spinther’in valiliği sırasında Apameia (= Dinar), Cibyra(= Gölhisar) ve Synnada (= Şuhut)’nın da eklenmesiyle stratejik açıdan daha daönem kazanmıştır. Eyaletin özellikle Ovalık Kilikya’yı kapsayan doğu kesimi,M.Ö. I. Yüzyıl Roma yönetiminde oldukça karmaşık ilişkilerin yaşandığı, sık sıkdüzenlemelerin yapıldığı sahaların başında gelmiştir. Romalı valilerin kötüyönetimi ve korsanlık sorunu yüzünden uzun süre sıkıntılı dönemler yaşayaneyalet, Pompeius tarafından Ovalık Kilikya’nın bağlanması sonucu Parthtehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Cicero ve Marcus Antonius başta olmaküzere, Roma’nın Kilikya Eyaleti yöneticilerinin yapmış oldukları düzenlemelerdeParthların büyük payı olmuştur. İşte bu çalışmanın konusunu Cicero’nunmektupları ve antik kaynaklar ışığında Roma-Parth ilişkilerinin KilikyaEyaleti’ndeki yansımaları oluşturmuştur. Bu yönüyle çalışma, Roma-Parthiliklileri çerçevesinde Kilikya Eyaleti’nin tarihi gelişimi hakkında bir geneldeğerlendirmeyi içermektedir.